પ્રોસેસ્ડ ફૂડ્સની બાળકોના સ્વાસ્થ્ય પર અસર

આજે બજારોમાં વેચાતા મોટાભાગના ખોરાકને આપણા વપરાશ કરતા પહેલાં અમુક અંશે પ્રક્રિયા કરવામાં આવે છે જ્યારે કેટલાક ઉપર ઓછામાં ઓછી પ્રક્રિયા કરવામાં આવે છે, ત્યાં અન્ય છે જેના પર ભારે પ્રમાણમાં પ્રક્રિયા કરવામાં આવે છે. તેથી, જ્યારે ફ્રોઝન માછલી, ફ્રોઝન ફળો, સુકી જડીબુટ્ટીઓ અને પેશ્ચ્યુરાઇઝ્ડ દૂધ કેટલાક ઓછામાં ઓછા પ્રોસેસ્ડ ખાદ્ય પદાર્થો છે, પહેલાથી પેક કરેલા ભોજન, બેકોન, સોસેજ અને નાસ્તા અનાજ વધુ પ્રક્રિયામાંથી પસાર થાય છે. જો તમને સુપરમાર્કેટમાં આકર્ષક રીતે મૂકવામાં આવતા સરસ રીતે પેક કરેલા ફૂડ પ્રોડક્ટ લેવાની આદત હોય, તો તમારે, પ્રોસેસ્ડ ફૂડ અને તે તમારા શરીરને કેવી રીતે અસર કરે છે, તે વિશે વધુ વાકેફ હોવું જોઈએ. અહીં કેટલાક સામાન્ય પ્રશ્નોના જવાબો છે.

પ્રોસેસ્ડ ફૂડના વિવિધ પ્રકારો ક્યા છે?

સૌથી સામાન્ય રીતે પ્રોસેસ્ડ ફૂડ કે જે તમને બજારમાં મળશે તે નીચે મુજબ છે:

• બ્રેકફાસ્ટ સિરિયલસ
• ચીઝ
• શાકભાજી કે જે કેનમાં અથવા ટીનમાં હોય છે
• બ્રેડ
• પેસ્ટ્રીઝ, પાઈ, કેક, સોસેજ રોલ્સ, અને તેના જેવા સ્વાદિષ્ટ નાસ્તા
• બેકન, હેમ, સોસેજ, સલામી, અને તેના જેવા માંસમાંથી બનેલા ઉત્પાદનો
• ખોરાક કે જે માઇક્રોવેવમાં તૈયાર કરવામાં આવે છે અથવા ખોરાક ખાવા માટે તૈયાર હોય છે એટલે કે સગવડિયા ખોરાક.
• બિસ્કિટ અને કેક
• એરેટેડ પીણાં જેમ કે સોફ્ટ ડ્રિન્ક, જ્યુસ
• નમકીન, ચિપ્સ

શું તમામ પ્રોસેસ્ડ ફૂડ બિનઆરોગ્યપ્રદ છે?

ના, બધા પ્રોસેસ્ડ ફૂડ બિનઆરોગ્યપ્રદ નથી. થોડા ખાદ્ય ઉત્પાદનોને વપરાશ માટે સારા સલામત રીતે રાખવા માટે પ્રક્રિયા કરવાની જરૂર છે, અને તેને તંદુરસ્ત પ્રોસેસ્ડ ફૂડ્સ કહેવામાં આવે છે. એક સારું ઉદાહરણ દૂધ છે. દૂધમાં હાજર બેક્ટેરિયાને મારી નાખવાની જરૂર છે, અને તેથી તેને પીવાના પહેલાં પેસ્ટ્યુરાઇઝ કરવાની જરૂર છે. ઉપરાંત, તેલ બનાવવા માટે, બીજ એક સાધન / ઉપકરણનો ઉપયોગ કરીને દબાવવામાં આવે છે, જે એક પ્રકારનું પ્રોસેસિંગ છે, પરંતુ તે આવશ્યક છે. જો કે, કેટલાક પ્રોસેસ્ડ ફૂડ બિનઆરોગ્યપ્રદ હોય છે, કારણ કે તેમાં વધારાનું મીઠું, ઉમેરેલી ખાંડ અને સંતૃપ્ત ચરબી હોય છે. આ ઉમેરાઓ આવા ખોરાકને વધુ આકર્ષક, સ્વાદિષ્ટ બનાવે છે અને તેમની શેલ્ફલાઇફમાં વધારો કરે છે.

જો કે, આ પ્રકારના પ્રોસેસ્ડ ફૂડના અનિયંત્રિત વપરાશથી મેદસ્વીતા, ડાયાબિટીસ, હાઈ બ્લડ પ્રેશર જેવા જીવનશૈલીગત રોગો પરિણમી શકે છે.

મારે પ્રોસેસ્ડ ફૂડ્સ અને મારા બાળકોના આહાર વિશે શું જાણવું જોઈએ?

• સામાન્ય રીતે નાના બાળકો માટે ખાંડ અને મીઠુંમાં વધારે પ્રક્રિયા કરેલા ખોરાક ખરીદવા, તે શાણપણ નથી. તેનું વધુ પડતું સેવન કરવાથી ભવિષ્યમાં વધુ વજન, સ્થૂળતા, ડાયાબિટીસ, હાઈ બ્લડ પ્રેશર, હૃદયને લગતી પરિસ્થિતિઓ જેવી સ્થિતિઓ થઈ શકે છે.
• બાળકો માટે કોઈપણ ખાદ્ય પ્રોડક્ટ ખરીદતા પહેલા તેનું લેબલ વાંચવું જરૂરી છે, જેથી તમે પ્રોસેસિંગનું સ્તર અને ખાંડ, મીઠું અને ચરબીની માત્રા પણ તપાસી શકો.

શા માટે પ્રોસેસ્ડ ફૂડને મર્યાદિત માત્રામાં ખાવું જોઈએ?

અહીં પ્રોસેસ્ડ ફૂડની યાદી છે, જે ઓછામાં ઓછા ખાવામાં આવવા જોઈએ, ખાસ કરીને જ્યારે તે બાળકો માટે હોય છે.

• સુગર વાળા પીણાં અને એરેટેડ પીણાં;: ખાંડવાળા પીણાં ફક્ત કેલરીમાં ઉમેરો કરે છે અને તેમાં કોઈપણ પોષણ મૂલ્ય હોતું નથી. જ્યારે વધુ પ્રમાણમાં ખાવામાં આવે છે, ત્યારે સોડા અને કોલા બાળપણની સ્થૂળતા, બિન-આલ્કોહોલિક ફેટી લીવર રોગ અને ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકારનું કારણ બની શકે છે.
• પિઝા; પિઝાની કણક રિફાઈન્ડ કાર્બોહાઈડ્રેટથી બનાવવામાં આવે છે અને ચીઝ કેલરીમાં વધારો કરે છે. તેથી, પિત્ઝા પ્રસંગોપાત ખાવા ઠીક છે.
• સફેદ બ્રેડ: તે રિફાઈન્ડ કાર્બોહાઈડ્રેટ્સથી બને છે, અને તેમાં ફાઇબરની સામગ્રી ઓછી હોય છે, જે બ્લડ સુગર લેવલમાં સ્પાઇક્સ તરફ દોરી શકે છે.
• ફળના જ્યુસ: કુદરતી ફળોનો રસ એન્ટીઑકિસડન્ટો સાથે પેક કરવામાં આવે છે, તેમ છતાં કૃત્રિમ અથવા પેકેજ્ડમાં ખૂબ જ ઓછી અથવા શૂન્ય ફાઇબર સામગ્રી સાથે ઘણી બધી ખાંડ ઉમેરવામાં આવે છે. આખા ફળોનો ઉપયોગ કરવો એ વધુ સારો વિચાર છે.
• નાસ્તા માટેનું અનાજ કે જે ગળ્યા છે; નાસ્તાના અનાજને વધુ મોહક અને સ્વાદિષ્ટ બનાવવા માટે, આ અનાજને કાતરી, શેકેલા, રોલ્ડ અથવા ફ્લેક્સ કરવામાં આવે છે. જો કે, આ પ્રક્રિયા પોષણ મૂલ્યને વધારે અવરોધિત કરતી નથી. આ અનાજમાં ઉમેરવામાં આવેલી ખાંડની વધારે માત્રા હાનિકારક હોઈ શકે છે.
• પેસ્ટ્રીઝ, કૂકીઝ અને કેક: તેમાં રિફાઇન્ડ લોટ, રિફાઇન્ડ ખાંડ અને ચરબી ઉમેરવામાં આવે છે. કેટલીકવાર, તેમાં ટ્રાન્સ ચરબી પણ વધારે હોય છે જે હેલ્ધી નથી. બેકડ વસ્તુઓમાં ઉપયોગમાં લેવાતી શોર્ટનિંગ એક સારું ઉદાહરણ છે. તેમાં ક્યારેક પ્રિઝર્વેટિવ્સ પણ ઉમેરવામાં આવી શકે છે, જેમાં કોઈ પોષક તત્ત્વો નથી.
• ફ્રેન્ચ ફ્રાઈસ અને બટાકાની ચિપ્સ: બટાકા ચોક્કસપણે તંદુરસ્ત છે. પરંતુ તે ત્યારે ના કહી શકાય જ્યારે તેઓ ફ્રેન્ચ ફ્રાઈસ અથવા બટાકાની ચિપ્સ તરીકે પીરસવામાં આવે છે, ખાસ કરીને રેસ્ટોરાં અને સ્ટોર્સમાંથી ખરીદેલી વાનગીઓ. તેમાં વધારે ગેલેરી હોય છે કારણ કે તેઓ તેલમાં ડુબાડીને તળેલા હોય છે. આ ખાદ્ય ઉત્પાદનોમાં કાર્સિનોજેનિક પદાર્થોની ઊંચી માત્રા પણ હોય છે, જે બટાટાને તળેલું, બેકડ અથવા શેકવામાં આવે ત્યારે રચાય છે.
• લો-કાર્બોહાઇડ્રેટ જંક ફૂડ; આ પ્રકારના ખોરાકમાં કાર્બોહાઈડ્રેટ ઓછું હોય છે, તેમ છતાં તેમાં પણ વ્યાપકપણે પ્રક્રિયા કરેલી હોઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, ઓછી કાર્બોહાઈડ્રેટ કેન્ડી બાર અને કેટલાક ભોજન રિપ્લેસમેન્ટ ઉપર અત્યંત પ્રક્રિયા કરવામાં આવે છે અને ઉમેરણો નાખવામાં આવે છે.
• કેન્ડી બાર્સ: તેમાં વધારે ખાંડ, રિફાઈન્ડ લોટ અને ચરબી હોય છે, જેમાં પ્રક્રિયા કરવામાં આવેલી હોય છે. અને તેમાં કોઈ જરૂરી પોષક તત્વો નથી હોતા.
• પ્રોસેસ્ડ માંસ: આવા માંસમાં હાનિકારક પ્રિઝર્વેટિવ્સ તેમજ વધારાનું મીઠું હોઈ શકે છે, અને કેટલાક કેન્સરનું જોખમ પણ વધારી શકે છે.
• કેફીનયુક્ત પીણાં: આ સામાન્ય રીતે ક્રીમ, ખાંડ, સીરપ અને ઉમેરણો સાથે ભરેલા છે, જે ખાલી કેલરીથી ભરપૂર હોય છે.
• માર્જરિન: તેમાં ટ્રાન્સ ફેટનું પ્રમાણ વધારે હોય છે, જે હેલ્ધી નથી. ટ્રાન્સ ચરબી ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર વધારવાનું વલણ ધરાવે છે અને હૃદયની બિમારીઓ અને સ્ટ્રોક તરફ દોરી શકે છે.

તંદુરસ્ત વિકલ્પો

જ્યારે ફાસ્ટ ફૂડ્સ તંદુરસ્ત ન હોઈ શકે, તેઓ સ્વાદિષ્ટ હોય છે, અને તેથી તમારા બાળકના ખોરાકમાંથી સંપૂર્ણપણે દૂર કરવા મુશ્કેલ છે. જો કે, ખાતરી કરો કે તમારું બાળક, હાનિકારક અસરોને ઘટાડવા માટે, આનો મધ્યમ વપરાશ કરે છે. તમે પણ આ તંદુરસ્ત ટીપ્સ અજમાવી શકો છો:

• આઈસ્ક્રીમને બદલે, તમારા બાળકને દહીં, હોમમેઇડ સોર્બેટ્સ અથવા તાજા ફળો સાથે બનાવવામાં આવેલી સ્મૂધી આપી શકો છો.
• તળેલા ચિકનને બેકડ અથવા ગ્રીલ વિકલ્પો સાથે બદલી શકાય છે, જે ચરબીનો વપરાશ ઘટાડી શકે છે.
• ડોનટ્સ અથવા પેસ્ટ્રીઝની જગ્યાએ, તમે ઘરે કેક અથવા મફિન્સને બૅક કરી શકો છો અને ઉપયોગમાં લેવાતા બટર અને ખાંડને નિયંત્રિત કરી શકો છો.
• બટાકાની ચિપ્સને બદલે, તમારા બાળકોને શેકેલા શાકભાજીના ચિપ્સ આપો.
• તમારા બાળકને સોડા અને કોલાને બદલે સાદા પાણી, હોમમેઇડ લેમોનેડ, નાળિયેર પાણી અને મીઠી ના હોય તેવી લસ્સી પીવા માટે પ્રોત્સાહિત કરો.
• તમારા બાળકને વધુ ફાઇબર આપવા માટે, સફેદ બ્રેડને બદલે આખા અનાજની બ્રેડ પસંદ કરો.
• મીઠા બ્રેકફાસ્ટ સિરિયલસના બદલે, તે પસંદ કરો કે જેમાં ફાઇબર વધારે હોય અને ઉમેરેલી ખાંડ ઓછી અથવા જરાપણ ખાંડ ના હોય. તમે ફળ સાથે આવા અનાજને સ્વાદિષ્ટ કરી શકો છો.
• કેન્ડીબાર ના બદલે આખા ફ્રુટ અથવા કોઈક વાર ડાર્ક ચોકલેટ લઈ શકો છો
• પ્રોસેસ્ડ ચીઝને બદલે ફેટા, મોઝેરેલા અથવા કોટેજ ચીઝ પસંદ કરો.

ઉપરોક્ત માહિતી અને ટીપ્સ તમને તમારા બાળકના આહારને શક્ય તેટલું હેલ્ધી બનાવવા માટે મદદ કરી શકે છે. વધારે પ્રોસેસ્ડ ખોરાકના ઘણા વિકલ્પો છે, અને તેથી, બિનઆરોગ્યપ્રદ વિકલ્પોનો આશરો લીધા વગર સ્વાદ અને પોષણની ખાતરી કરવી સરળ છે.